Wat is Agroforestry?

Agroforestry of boslandbouw is een landbouwsysteem waarbij de teelt van bomen of struiken doelbewust gecombineerd wordt met die van een landbouwgewas of het houden van landbouwdieren op eenzelfde perceel.

Omdat agroforestry een integraal systeem is (check onze gouden regels) zijn er veel voordelen te behalen. Agroforestry is de één van de meest concrete vormen van landbouw waarbij tegelijkertijd duidelijke voordelen worden behaald voor de biodiversiteit, klimaat, werkgelegenheid en landschap. En doordat we nieuwe inkomstenbronnen aan het systeem toevoegen, of bestaande inkomsten omvormen, kunnen we mikken op een divers en rendabel systeem, en de garantie bieden om het op de lange termijn in stand te houden. Op deze manier zijn er enkel blije gezichten!

Evengoed zijn er ook uitdagingen. Denk aan het vinden van je eigen, vaak nieuwe, markt en vaak is er de noodzaak om samen te werken met anderen. Er zijn zeker ook technische uitdagingen, want niet alle kennis is zomaar beschikbaar.

Elk agroforestry systeem is bovendien anders, en dat zorgt ervoor dat het soms moeilijk is om uit te leggen wat je als landgebruiker nu eigenlijk doet. Vat dat maar eens in een paar zinnen samen!

Waarom een label?

Agroforestry is een zeer divers begrip. Er zijn zeer veel verschillende mogelijkheden en niet één agroforestry systeem is hetzelfde. Dat komt omdat we denken vanuit de landgebruiker, en de wensen, dromen, kansen en belemmeringen zijn altijd verschillend. Dus eindigen we steeds met een ander systeem. Maar wel een systeem wat perfect op die bepaalde plek past. Wel zijn sommige systemen populairder of kansrijker dan anderen. Dus agroforestry systemen met vee, noten en voederbomen zie je vaker dan bijvoorbeeld de combinatie van landbouw met biomassa of vezelgewassen.

Door deze diversiteit hebben landgebruikers moeite om uit te leggen wat agroforestry eigenlijk is. Het is altijd een zeer interessant verhaal, maar lastig in het kort uit te leggen. Je kunt er een mooie excursie over organiseren maar je legt het niet even in twee zinnen uit.

Daarom is er nu een label. Het label komt met een duidelijke en eenvoudige boodschap en na een onafhankelijke controle kan je als landgebruiker aantonen dat je officieel een Agroforestry bedrijf bent! Dat heeft veel waarde voor de vermarkting van je producten en diensten en maakt het vertellen van jouw persoonlijke Agroforestry verhaal eenvoudiger.

Hoe werkt het label en wie beheert het?

De landgebruiker krijgt elk jaar bezoek van een controleur van het label om te kijken in hoeverre hij voldoet aan de richtlijnen. Er is dus een onafhankelijke controle.

Het label wordt beheerd door een bestuur, bestaande uit landgebruikers, dat regelmatig bij elkaar komt om de voortgang te bespreken. Daarnaast is er één keer per jaar een ledenraad waar alle label-eigenaren kunnen meepraten over de toekomst. De dagelijkse werkzaamheden (jaarlijkse monitoring bezoeken en administratie) zijn uitbesteed aan de Forestry Service Group (FSG).

Als je geïnteresseerd bent in het label neem dat contact op met FSG. Je krijgt dan een handig overzichtje van de stappen die nodig zijn om uiteindelijk dat fel begeerde label-certificaat te ontvangen. De jaarlijkse kosten van dit label zijn op €350 gesteld (all-in, geen kleine lettertjes). Geregistreerde label eigenaren worden gepubliceerd op de website.

Het label kent 9 gouden regels die elk weer zijn onderverdeeld in enkele tientallen praktische criteria. Bij een jaarlijkse controle worden die praktische criteria besproken en punten toegekend. Aan de hand van dit scoresysteem komen we tot een totaal aantal punten en die bepalen hoeveel ‘boom-blaadjes’ je mag toevoegen aan jouw label. Bij te weinig punten krijg je geen label, bij 5 blaadjes mag je jezelf Agroforestry voorbeeld bedrijf noemen. Er zijn ook nog enkele zogenaamde uitsluitingsregels. Als je bijvoorbeeld niet aan de agroforestry definitie voldoet, kom je natuurlijk ook niet in aanmerking voor het label.

Hoe is het label ontstaan?

Het is al enkele jaren duidelijk dat Agroforestry landgebruikers hulp kunnen gebruiken bij het in de praktijk uitleggen wat Agroforestry eigenlijk is. Een simpele label-website met een eenvoudige boodschap kan daar bij helpen. Daarnaast kan een onafhankelijk label ook de garantie bieden dat het hier echt om een Agroforestry bedrijf gaat. Dat kan zeker helpen met het vermarkten van producten en diensten.

Tijdens het EU FarmLife project (2018-2024) zijn we samen met landgebruikers aan de slag gegaan om een vorm van agroforestry certificering te realiseren. We kwamen er achter dat er wereldwijd nog geen systeem bestaat wat specifiek voor agroforestry is opgezet.

Samen met een pionier groep van 4 landgebruikers uit het FarmLife project is de Forestry Service Group aan de slag gegaan om een nieuw label uit te werken. Samen met de landgebruikers zijn 9 gouden basisregels vastgelegd waar zo’n label aan moet voldoen. Ook is een werkvorm gevonden die de kosten laag zal houden, terwijl het label nog altijd een solide basis heeft en niet enkel een mooi plaatje is zonder verdere controle of gedachte.

Label Database

 

Meest gestelde vragen

 

Waar kan ik het label gebruiken?

Het label is een ‘systeem’ label, en dus geen ‘product’ of ‘dienst’ label. Het label zegt dus ook niets over bijvoorbeeld de kwaliteit van je product. Maar het zegt wel iets over ‘het verhaal’ achter je product! Bij Agroforestry is ‘het verhaal’ cruciaal voor je vermarkting! Je kunt het label dus overal gebruiken, op je website, social media etc. Je kunt het ook gebruiken op je producten om aan te geven dat je een Agroforestry landgebruiker bent. Of zelfs als bewijs naar bijvoorbeeld overheid of subsidiegevers dat je ook officieel bent erkend.

 

Hoe gebruik ik het label (het logo)?

Daar zijn wel regels voor. We gebruiken een ‘label gids’ om aan te geven hoe je het label zelf kunt gebruiken. Er is ook een QR code voor een snelle link naar deze website.

 

Wie kan het label aanvragen?

We spreken niet voor niets over ‘landgebruikers’. Dat kan dus iedereen zijn die land in gebruik heeft. Maar let wel op dat je, om te beginnen, in ieder geval voldoet aan de definitie van Agroforestry. Als je alvast verder wilt checken of je in aanmerking komt neem je gewoon alvast de 9 gouden regels door. Dan krijg je een goede indruk waar we naar kijken. Als je jezelf nog beter wilt voorbereiden kun je ons ook alvast de checklist aanvragen die we gebruiken voor het bedrijfsbezoek.

 

Heb ik een agroforestry plan nodig?

Ja. Als startpunt vragen we dat je een plan met kaart hebt. Als je die niet hebt kun je hem laten maken door bijvoorbeeld FSG of je aanmelden bij jouw AF provincie netwerk.

 

Wat zijn de jaarlijkse kosten?

De jaarlijkse kosten zijn 350 Euro excl. btw.  Ook voor het eerste jaar is dat gewoon hetzelfde. Er is steeds een overeenkomst voor 1 jaar, dus je kunt stoppen wanneer je wilt. Verder zijn er geen kleine lettertjes.

 

Kan ik meedoen met mijn voedselbos?

Dat hangt er van af of je voldoet aan de agroforestry definitie. Dat betekent dat landbouw een rol moet spelen. Bovendien stellen we grenzen aan de toekomstige maximale kroonbedekking, zie hieronder.

 

Ik ben boseigenaar, kan ik meedoen?

Dat hangt er van af of je voldoet aan de agroforestry definitie. Dat betekent dat landbouw een rol moet spelen. Bij een populierenplantage betekent dat bijvoorbeeld dat je een deel inricht voor andere gewassen of andere agroforestry producten. Begrazing onder de bomen past daar ook bij. In de label eisen hanteren we een toekomstige maximale kronendak sluiting van 80% voor de opstand. 100% bos kan dus niet.

 

Ik plant gewoon enkele schaduwbomen voor het vee. Kan ik meedoen?

In principe voldoe je aan de agroforestry definitie maar we willen wel graag wat meer impact zien. Dus moeten we een grens stellen. In de label eisen hanteren we een toekomstige minimale kronendak sluiting van 30% voor het perceel. Daarbij telt wel alles mee, bijvoorbeeld ook voederhagen en perceelsranden.

 

Ik zit verderop in de keten, kan ik ook een label aanvragen?

Nee. Enkel landgebruikers kunnen dat doen. Je kunt natuurlijk wel producten inkopen waar het label opstaat en dat op die manier vermarkten (zolang je label en logo niet op wat voor manier dan ook aanpast). Als je hier verder nog vragen over hebt laat maar weten.  

 

Buitenland?

Voorlopig is het label beschikbaar voor Nederland en België.

 

Ongeoorloofd gebruik van het label.

Zonder onze toestemming en label toekenning kan je het label natuurlijk niet gebruiken. Het label is beschermd, dus als je iets tegenkomt wat niet klopt laat het ons weten, dan maken we er werk van. Op onze website kun je ook de lijst vinden van landgebruikers die het label hebben ontvangen.

 

Hoe zit dat met andere activiteiten op hetzelfde bedrijf, die niet stroken met agroforestry?

We gaan je niet vragen om bedrijfsactiviteiten op te splitsen zoals andere certificeringssystemen dat wel doen. We willen het eenvoudig houden. Tijdens het bezoek doen we een formele check of er geen tegenstrijdige activiteiten plaatsvinden op de rest van het bedrijf. Dit zal een discussie punt zijn en we kunnen besluiten om niet met het proces verder te gaan. Je krijgt dan dus geen label. Waarschijnlijk had je dan trouwens ook te weinig punten gehaald in het score systeem.